Bracia Szeptyccy

Bracia Szeptyccy i ich ojciec oraz przyjaciele w przysiółku Perehińsko (1909)

W czasie ukraińsko-polskiego konfliktu w Galicji wiele narodowościowo i religijnie mieszanych rodzin zostało postawionych przed ciężką próbą. Jednym z takich przykładów była rodzina Szeptyckich.

Graf Jan Szeptycki i Zofia z Fredrów mieli pięciu synów — Romana (1865) Aleksandra (1866), Stanisława (1867), Kazimierza (1869) i Leona (1877). Każdy z braci dokonał własnego wyboru przynależności religijnej i narodowej, jeszcze przed I wojną światową. Jednak polsko-ukraińska wojna uczyniła ich wybór w pewnym sensie ostatecznym.

Andrej (Roman) Szeptycki w 1901 roku został Lwowskim grekokatolickim arcybiskupem i metropolitą, Klementij (Kazimierz) — mnichem, a później ihumenem grekokatolickiego zgromadzenia studytów, a swoją narodową przynależność bracia określali jako ukraińską. Aleksander i Leon byli właścicielami ziemskimi, którzy nie zajmowali się sprawami politycznymi i trzymali się polskiej tożsamości. Stanisław generał-major armii austro-węgierskiej, stanął na czele III brygady Legionów Polskich, a w okresie od listopada 1918 roku do kwietnia 1919 na czele Sztabu Generalnego Armii Polskiej.

W czasie polsko-ukraińskiej wojny bracia Szeptyccy, pomimo odmiennych orientacji narodowych, starali się wzajemnie wspierać. W listopadzie 1918 roku Leon podjął próbę przekazania żywności z rodzinnego majątku w Przyłbicach do Lwowa dla braci Andreja i Klementija. Kiedy z powodu wyraźnie pro-ukraińskiego stanowiska polska władza aresztowała metropolitę Szeptyckiego, wszyscy bracia dołożyli maksymalnych starań, aby go zwolniono. Szczególną rolę odegrał Stanisław, wówczas jeden z czołowych polskich działaczy wojskowych.

Należy zaznaczyć, że bracia Szeptyccy w najtrudniejszych momentach przedkładali zasady chrześcijańskie i wartości rodzinne ponad sprawy narodowe.

Bracia Szeptyccy

Bracia Szeptyccy i ich ojciec oraz przyjaciele w przysiółku Perehińsko (1909)
Leon Szeptycki i Jadwiga z Szembków, Klemens i Andrzej Szeptyccy, Aleksander Szeptycki z Izabellą z Sobańskich, około 1910 roku. Źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie
Metropolita Szeptycki po powrocie z niewoli rosyjskiej (1917)
Stanisław Szeptycki - Minister obrony II Rzeczypospolitej. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe