Organizacja pomocy charytatywnej

Wozy, którymi dostarczano żywność w mieście. Z kolekcji Stepana Hajduczka.

Walki na ulicach Lwowa w listopadzie 1918 roku zmusiły Lwowian do szybkiego zorganizowania się i zapewnienia wszystkiego co niezbędne zarówno wojskowym jak i cywilom. Wtedy rozpoczął swoją pracę Ukraiński Komitet Obywatelski (chociaż aktywną pracę prowadził dopiero po wojnie polsko-ukraińskiej), na którego czele stał znany ukraiński przedsiębiorca Stepan Fedak. Głównym zadaniem UKO była opieka nad ukraińską ludnością i jej obrona. Komitet miał wsparcie wyższego duchowieństwa i współpracował z Czerwonym Krzyżem. W jego prace od razu włączyły się kobiety, które stworzyły Sekcję Samarytańską i odpowiadały za niesienie pomocy wojskowym.

Stworzone przez Ukraińską Radę Narodową ministerstwo aprowizacji zapewniało żywność przede wszystkim jednostkom wojskowym. Ukraińscy aktywiści przygotowywali jedzenie i rozwozili je wozami na pozycje bojowe. Pomoc medyczną w pierwszych dniach listopada organizował Kost Taniaczkewycz: punkty leczenia w pomieszczeniach Domu Ludowego, Ratusza, Poczty Głównej, Sejmu Galicyjskiego, Cytadeli na przecięciu ulic Kopernika i Słowackiego, w koszarach Ferdynanda i w koszarach policji. Ciężko-rannych dostarczano wozami sanitarnymi do szpitala garnizonowego na Łyczakowskiej.

W polskim segmencie charytatywnym działalność również wzięły na siebie kobiety. W pierwszych dniach listopada rozpoczął funkcjonowanie Obywatelski Komitet Polek (powstał z połączenia Ligi kobiet i Komitetu Pracy Obywatelskiej Kobiet). Komitet wydał petycję, która wzywała kobiety do niesienia wszelkiej pomocy polskim wojskowym. Głównymi inicjatorkami i organizatorkami polskiego ruchu pomocy były Aleksandra Zagórska i Maria Dulębianka. Specyfika polskiego ruchu polegała na tym, że już wcześniej Polacy pracowali w większości państwowych i komunalnych struktur miasta. Toteż pojawienie się polskich organizacji charytatywnych miało jedynie zapewnić lepszą organizację opieki nad wojskowymi i niechronionymi warstwami ludności cywilnej. W ukraińskim przypadku tworzenie takich struktur było zjawiskiem kompletnie nowym.

Organizacja pomocy charytatywnej

Wozy, którymi dostarczano żywność w mieście. Z kolekcji Stepana Hajduczka.
Aleksandra Zagórska. Za: Semper Fidelis: Obrona Lwowa w obrazach współczesnych, 1930, tabl. 191
Stepan Fedak (1861-1937)
Ranni polscy wojskowi przy szpitalu w budynku Politechniki
Służba medyczna UAH